S3 AFL12: Operatie Zwammerdamschepen deel 2

Muziek podcast: Jessica Polak en Renadi Santoso

Voor de laatste podcast binnen de gemeente Alphen aan den Rijn ben ik te gast in de restauratiewerf Zwammerdamschepen in Museumpark Archeon. Hier worden de Romeinse schepen, die ruim 50 jaar geleden zijn opgegraven in Zwammerdam, gerestaureerd tot complete platbodems en boomstamboten. Ik spreek met scheepsarcheoloog en houtspecialist Yardeni Vorst en limesarcheoloog Tom Hazenberg over dit bijzondere project.

Dit is deel 2 van de aflevering over Operatie Zwammerdamschepen. Yardeni Vorst vertelt wat er zo bijzonder is aan het type ‘Zwammerdamschepen’. Daarnaast schetst ze een beeld van de werkzaamheden op de restauratiewerf, waar tijdens het schoonmaken van het hout nog steeds nieuwe details worden ontdekt die onder de conserveringslaag verstopt zaten. En hoewel de archeologen vijftig jaar geleden alles goed hebben geadministreerd, is het soms best een gepuzzel om elk stuk hout op de juiste plek te krijgen. Tenslotte vertelt Yardeni meer over haar promotieonderzoek en nodigt Tom Hazenberg de luisteraars van ‘De Limes leeft!’ uit om een bezoekje te brengen aan de restauratiewerf op Museumpark Archeon. Zie de link voor meer informatie.

Meer weten?

Deze aflevering is tot stand gekomen dankzij een bijdrage van het Erfgoedfonds van de gemeente Alphen aan den Rijn.

S3 AFL11: Operatie Zwammerdamschepen deel 1

Muziek podcast: Jessica Polak en Renadi Santoso

Voor de laatste podcast binnen de gemeente Alphen aan den Rijn ben ik te gast in de restauratiewerf van Operatie Zwammerdamschepen in Museumpark Archeon. Hier worden de Romeinse schepen, die ruim 50 jaar geleden zijn opgegraven in Zwammerdam, gerestaureerd tot complete platbodems en boomstamboten. Ik spreek met scheepsarcheoloog en houtspecialist Yardeni Vorst en limesarcheoloog Tom Hazenberg over dit bijzondere project.

In 2019 was ik voor het eerst te gast bij Operatie Zwammerdamschepen. Ik sprak met Tom Hazenberg over de restauratie van de Zwammerdam 2 die op dat moment gaande was in restauratiewerf 1. Ondertussen zijn we 4,5 jaar verder. In de afgelopen jaren is er gewerkt aan de boomstamboten en is het hout van de Zwammerdam 6 schoongemaakt. Het hout van deze platbodem ligt in restauratiewerf 3 waar ook het interview plaatsvindt. Ondertussen wordt het hout van de Zwammerdam 4 gereinigd in restauratiewerf 2. Dit is de grootste van de drie platbodems en zal in het nog te bouwen Nationaal Romeins Scheepvaartmuseum live worden gerestaureerd.

Dit is deel 1 van de aflevering over Operatie Zwammerdamschepen. Yardeni Vorst stelt zichzelf voor. We keren terug naar de jaren zeventig van de vorige eeuw, toen de schepen werden gevonden in Zwammerdam. Yardeni vertelt hoe de schepen indertijd zijn geconserveerd en welke kansen dit biedt om de schepen nu niet alleen te restaureren, maar ook te reconstrueren tot volledige Romeinse schepen. Tom Hazenberg vertelt wat er de afgelopen jaren al is gedaan en wat de planning voor de komende jaren is. Het Nationaal Romeins Scheepvaart Museum zal worden gebouwd als onderdeel van Museumpark Archeon. De Zwammerdam 4, de grootste van de platbodems, zal live in het museum worden gerestaureerd.

Deze aflevering is tot stand gekomen dankzij een bijdrage van het Erfgoedfonds van de gemeente Alphen aan den Rijn.

S1 afl 12: De Limes in beeld brengen, deel 2

Muziek podcast: Jessica Polak en Renadi Santoso

Als afsluiting van een mooi eerste seizoen van De Limes leeft! bezoek ik een Limeslocatie bij uitstek, namelijk de restauratiewerf van de Zwammerdamschepen in het Archeon. Ik ga in gesprek met initiatiefnemer Tom Hazenberg, die vanaf het begin bij de Limes is betrokken. Hij vertelt over de verschillende Limesopgravingen waar hij aan heeft deelgenomen. Ook deelt hij zijn ervaringen op het gebied van Limesprojecten en publieksactiviteiten die door de jaren heen zijn opgezet en die soms succesvol en soms minder succesvol zijn gebleken. In deel 2 van het interview denkt Tom na over het publieksbereik van Park Matilo en Limesbezoekerscentrum Nigrum Pullum. Wat is volgens hem de sleutel tot succes om een Limesproject te doen slagen op de lange termijn?

S1 afl 12: De Limes in beeld brengen, deel 1

Muziek podcast: Jessica Polak en Renadi Santoso

Als afsluiting van een mooi eerste seizoen van De Limes leeft! bezoek ik een Limeslocatie bij uitstek, namelijk de restauratiewerf van de Zwammerdamschepen in het Archeon. Ik ga in gesprek met initiatiefnemer Tom Hazenberg, die vanaf het begin bij de Limes is betrokken. Hij vertelt over de verschillende Limesopgravingen waar hij aan heeft deelgenomen. Ook deelt hij zijn ervaringen op het gebied van Limesprojecten en publieksactiviteiten die door de jaren heen zijn opgezet en die soms succesvol en soms minder succesvol zijn gebleken. In deel 1 van het interview vertelt Tom over zijn interesse voor archeologie , Limesopgravingen en het opzetten van blijvende plekken waar de Limes beleefd kan worden.

S1 afl 11: De Limes in Leidsche Rijn

Muziek podcast: Jessica Polak en Renadi Santoso

Vorige aflevering hebben we uitgebreid gesproken over de reconstructie van het Romeinse Schip de Meern I, dat jarenlang in Woerden voer. Deze aflevering ben ik in Castellum Hoge Woerd, de locatie waar het echte schip is te bewonderen. Erik Graafstal, gemeentelijk archeoloog van Utrecht, vertelt me wat er zo bijzonder is aan dit Romeinse schip dat er een heel museum omheen is gebouwd. Hij vertelt over de totstandkoming van Castellum Hoge Woerd en over tientallen jaren opgraven in Leidsche Rijn. Op het moment van opname was er vlak naast het Castellum nog een opgraving bezig. Deze opgraving heeft een hoop nieuwe kennis opgeleverd over de rivier die naast het Castellum liep. Speciaal voor De Limes leeft! licht Erik een tipje van de sluier op over een bijzondere ontdekking!

S1 afl 10: Stichting Romeins Schip Woerden

Muziek podcast: Jessica Polak en Renadi Santoso

Dit is aflevering 10 van De Limes leeft! en daar past een bijzonder verhaal bij. 10 jaar lang zijn Henk en Irene Vlot de drijvende kracht achter Stichting Romeins Schip Woerden geweest. Met een gedreven team vrijwilligers hebben ze met de Per Mare Ad Laurium en de Fiducia, reconstructies van de Utrechtse schepen de Meern I en de Meern VI, vele arrangementen gevaren. Groepen middelbare scholieren, historische verenigingen, gezelligheidsclubjes, families, allemaal hebben ze het verhaal over de Romeinse Limes per schip mogen ervaren. Met Henk Vlot blik ik terug op deze jaren. Helaas is er nu een eind gekomen aan de stichting en verdwijnen de schepen uit Woerden. Maar zoals Henk het mooi verwoordt: ‘Na een periode van goed pleegouderschap gaan de schepen terug naar Utrecht en dan zijn ze weer thuis.’

S1 afl 9: De smaak van de Limes

Muziek podcast: Jessica Polak en Renadi Santoso

Claudia Vandepoel brengt met haar bedrijf de Historische Keuken de smaak van het verleden tot leven. Ze kan hierbij de deskundigheid van haar man en archeobotanicus Okke Dorenbos goed gebruiken. Claudia verzorgt historische catering, zodat mensen kunnen proeven wat bijvoorbeeld de Romeinen langs de Limes aten. Ze schreef 'Sapor Limitis' , een kookboek over de smaak van de Limes. Op dit moment is ze druk met een nieuw kookboek over de Limes, maar dan over de grens heen. Ze start in Xanten en eindigt bij de Muur van Hadrianus. Een unieke preview, want we zullen nog tot november van dit jaar moeten wachten tot het boek uitkomt.

  • https://www.dehistorischekeuken.nl/

S1 afl 2: Romeinse schepen op schaal

Muziek podcast: Jessica Polak en Renadi Santoso

Mart Scheer is een geboren Woerdenaar en bekend amateurarcheoloog. In 1978 komt hij voor het eerst in aanraking met archeologie, tijdens de opgraving van de Woerden I. Na de opgraving van de Woerden VII in 2003 besluit hij zijn ander hobby modelbouw in te zetten voor het op schaal maken van de opgegraven Romeinse schepen.

Hoe graaf je een Romeins schip op en waar let je op bij het maken van een schaalmodel?

Mart Scheer is een geboren Woerdenaar en bekend amateurarcheoloog. In 1978 komt hij voor het eerst in aanraking met archeologie, tijdens de opgraving van de Woerden 1. Na de opgraving van de Woerden 7 in 2003 besluit hij zijn ander hobby modelbouw in te zetten voor het op schaal maken van de opgegraven Romeinse schepen.

Meer weten?