S4A2 Museumpark Archeon

Muziek podcast: Jessica Polak en Renadi Santoso

In deze zomerspecial van 'De Limes leeft!' reis ik langs de Limes in Zuid-Holland. Ik bezoek de locaties van de serie-expositie 'Goden, Gemmen en Geluk'. In Museumpark Archeon spreek ik met Ratna Drost. Ze vertelt op welke manieren je de Romeinse tijd kunt beleven in het park en museum, wat haar lievelingsplekje in het park is, haar favoriete voorwerpen in het museum en natuurlijk over de gem.

Reconstructie Limesweg en Mijlpaal uit Wateringse Veld.
Grappig detail: In Museumpark Archeon is Albaniana, het Romeinse Castellum in Alphen ad Rijn toegevoegd.

een stukje limesweg

Tussen de tempel en het badhuis is een stukje Limesweg gereconstrueerd. Vanwege de toegankelijkheid van het park is ervoor gekozen de weg vlak te maken. In de Romeinse tijd zal deze hoger hebben gelegen en meer bol hebben gelopen. De weg bestaat uit allerlei lagen in een bekisting. Het is een kiezelweg en laat heel goed zien dat de Limesweg er heel anders uitzag dan bijvoorbeeld de Via Appia.

Bij de Limesweg is een mini-tentoonstelling in de vorm van borden en een houten paal uit de Limesweg die in Valkenburg is opgegraven. Deze wordt binnenkort vervangen door een geconserveerde versie.


Barnstenen armbandje in het Romeins Museum.

Ratna’s favoriet: Barnstenen armbandje

Een van de lievelingsvoorwerpen van Ratna is een klein barnstenen armbandje. Vooral het mythologische verhaal dat in de oudheid is bedacht om het ontstaan van barnsteen te verklaren vindt ze heel mooi. Het is natuurlijk gewoon hars dat is versteend, maar dat wisten de Romeinen niet. Het verhaal gaat over Phaeton, de zoon van Apollo, de Zonnegod. Phaeton wil bewijzen dat hij de zoon van Apollo is door met de Zonnewagen te rijden. De zonnepaarden slaan echter op hol en de zon scheert rakelings langs de aarde waardoor de aarde dreigt te verbranden. Oppergod Jupiter grijpt in en gooit een bliksemschicht. Phaeton valt uit de wagen en sterft. Zijn halfzussen, de Heliaden treuren om zijn dood. Hun tranen vallen op de aarde en stollen tot barnsteen. En zo kunnen de mensen een stukje zonlicht als sieraad dragen.  

Deze zomerserie is tot stand gekomen dankzij een bijdrage van de Provincie
Zuid-Holland.

S3 AFL12: Operatie Zwammerdamschepen deel 2

Muziek podcast: Jessica Polak en Renadi Santoso

Voor de laatste podcast binnen de gemeente Alphen aan den Rijn ben ik te gast in de restauratiewerf Zwammerdamschepen in Museumpark Archeon. Hier worden de Romeinse schepen, die ruim 50 jaar geleden zijn opgegraven in Zwammerdam, gerestaureerd tot complete platbodems en boomstamboten. Ik spreek met scheepsarcheoloog en houtspecialist Yardeni Vorst en limesarcheoloog Tom Hazenberg over dit bijzondere project.

Dit is deel 2 van de aflevering over Operatie Zwammerdamschepen. Yardeni Vorst vertelt wat er zo bijzonder is aan het type ‘Zwammerdamschepen’. Daarnaast schetst ze een beeld van de werkzaamheden op de restauratiewerf, waar tijdens het schoonmaken van het hout nog steeds nieuwe details worden ontdekt die onder de conserveringslaag verstopt zaten. En hoewel de archeologen vijftig jaar geleden alles goed hebben geadministreerd, is het soms best een gepuzzel om elk stuk hout op de juiste plek te krijgen. Tenslotte vertelt Yardeni meer over haar promotieonderzoek en nodigt Tom Hazenberg de luisteraars van ‘De Limes leeft!’ uit om een bezoekje te brengen aan de restauratiewerf op Museumpark Archeon. Zie de link voor meer informatie.

Meer weten?

Deze aflevering is tot stand gekomen dankzij een bijdrage van het Erfgoedfonds van de gemeente Alphen aan den Rijn.

S3 AFL11: Operatie Zwammerdamschepen deel 1

Muziek podcast: Jessica Polak en Renadi Santoso

Voor de laatste podcast binnen de gemeente Alphen aan den Rijn ben ik te gast in de restauratiewerf van Operatie Zwammerdamschepen in Museumpark Archeon. Hier worden de Romeinse schepen, die ruim 50 jaar geleden zijn opgegraven in Zwammerdam, gerestaureerd tot complete platbodems en boomstamboten. Ik spreek met scheepsarcheoloog en houtspecialist Yardeni Vorst en limesarcheoloog Tom Hazenberg over dit bijzondere project.

In 2019 was ik voor het eerst te gast bij Operatie Zwammerdamschepen. Ik sprak met Tom Hazenberg over de restauratie van de Zwammerdam 2 die op dat moment gaande was in restauratiewerf 1. Ondertussen zijn we 4,5 jaar verder. In de afgelopen jaren is er gewerkt aan de boomstamboten en is het hout van de Zwammerdam 6 schoongemaakt. Het hout van deze platbodem ligt in restauratiewerf 3 waar ook het interview plaatsvindt. Ondertussen wordt het hout van de Zwammerdam 4 gereinigd in restauratiewerf 2. Dit is de grootste van de drie platbodems en zal in het nog te bouwen Nationaal Romeins Scheepvaartmuseum live worden gerestaureerd.

Dit is deel 1 van de aflevering over Operatie Zwammerdamschepen. Yardeni Vorst stelt zichzelf voor. We keren terug naar de jaren zeventig van de vorige eeuw, toen de schepen werden gevonden in Zwammerdam. Yardeni vertelt hoe de schepen indertijd zijn geconserveerd en welke kansen dit biedt om de schepen nu niet alleen te restaureren, maar ook te reconstrueren tot volledige Romeinse schepen. Tom Hazenberg vertelt wat er de afgelopen jaren al is gedaan en wat de planning voor de komende jaren is. Het Nationaal Romeins Scheepvaart Museum zal worden gebouwd als onderdeel van Museumpark Archeon. De Zwammerdam 4, de grootste van de platbodems, zal live in het museum worden gerestaureerd.

Deze aflevering is tot stand gekomen dankzij een bijdrage van het Erfgoedfonds van de gemeente Alphen aan den Rijn.