S2 afl 1: Fibula's voor mannen én vrouwen

Muziek podcast: Jessica Polak en Renadi Santoso

Romeinse kledingspelden zijn er in allerlei vormen en maten. Ze werden door mannen én vrouwen gedragen, door Romeinen en de lokale bevolking. Op deze dag, dierendag, is het leuk om een aantal van deze bijzondere fibulae in de vorm van een dier te vermelden. Langs de limes is een kikkerfibula in Woerden gevonden en een cicadefibula in Utrecht. Deze laatste is bekend dankzij het PAN-project. Het doel van dit project is om individuele vondsten bijeen te brengen in een online database, zodat ze beschikbaar zijn voor onderzoek. Stijn Heeren is coördinator van het PAN-project en is gespecialiseerd in fibulae. In deze podcast vertelt hij waarom het onderzoek naar fibulae belangrijk is en hoe het PAN-project daar een belangrijke bijdrage aan kan leveren.

Deze serie is tot stand gekomen dankzij Romeinse Limes Nederland

Deze serie is tot stand gekomen dankzij Romeinse Limes Nederland

S1 afl 11: De Limes in Leidsche Rijn

Muziek podcast: Jessica Polak en Renadi Santoso

Vorige aflevering hebben we uitgebreid gesproken over de reconstructie van het Romeinse Schip de Meern I, dat jarenlang in Woerden voer. Deze aflevering ben ik in Castellum Hoge Woerd, de locatie waar het echte schip is te bewonderen. Erik Graafstal, gemeentelijk archeoloog van Utrecht, vertelt me wat er zo bijzonder is aan dit Romeinse schip dat er een heel museum omheen is gebouwd. Hij vertelt over de totstandkoming van Castellum Hoge Woerd en over tientallen jaren opgraven in Leidsche Rijn. Op het moment van opname was er vlak naast het Castellum nog een opgraving bezig. Deze opgraving heeft een hoop nieuwe kennis opgeleverd over de rivier die naast het Castellum liep. Speciaal voor De Limes leeft! licht Erik een tipje van de sluier op over een bijzondere ontdekking!

S1 afl 10: Stichting Romeins Schip Woerden

Muziek podcast: Jessica Polak en Renadi Santoso

Dit is aflevering 10 van De Limes leeft! en daar past een bijzonder verhaal bij. 10 jaar lang zijn Henk en Irene Vlot de drijvende kracht achter Stichting Romeins Schip Woerden geweest. Met een gedreven team vrijwilligers hebben ze met de Per Mare Ad Laurium en de Fiducia, reconstructies van de Utrechtse schepen de Meern I en de Meern VI, vele arrangementen gevaren. Groepen middelbare scholieren, historische verenigingen, gezelligheidsclubjes, families, allemaal hebben ze het verhaal over de Romeinse Limes per schip mogen ervaren. Met Henk Vlot blik ik terug op deze jaren. Helaas is er nu een eind gekomen aan de stichting en verdwijnen de schepen uit Woerden. Maar zoals Henk het mooi verwoordt: ‘Na een periode van goed pleegouderschap gaan de schepen terug naar Utrecht en dan zijn ze weer thuis.’

S1 afl 8: Dromen over DOMunder

Muziek podcast: Jessica Polak en Renadi Santoso

Theo M. A. van Wijk is initiatiefnemer van DOMunder in Utrecht. Vanaf het moment dat hij in 1985 het keldertje ontdekt waarin de noordmuur van het castellum ligt verborgen, laat het hem niet meer los. Het kost tientallen jaren om de gemeente ervan te overtuigen hoe bijzonder de plek is en wat het belang is om dit te delen met het publiek. Stapje voor stapje is het gelukt om steeds meer voor elkaar te krijgen. DOMunder 1 en 2 is slechts het begin. De droom van Theo reikt veel verder. Domplein is een plek waar alles bij elkaar komt: geschiedenis, cultuur, religie, wetenschap en democratie. Met DOMunder wil hij een plek van verbinding creëren.

DOMunder heeft op dit moment zo'n 80 vrijwilligers die bezoekers begeleiden op hun belevingstocht door de geschiedenis van het Domplein. Aangezien de meeste bezoekers niet weten waar ze zijn, is DOMunder 1 bedoeld als kennismaking met de plek. Op een interactieve manier oriënteren ze zich op waar ze zijn en wat er op deze plek is gebeurd. Dit deel is zo ontworpen dat alles mag worden aangeraakt, zodat de bezoekers er ook echt een gevoel bij krijgen. Dat geldt dus ook voor de 2000 jaar oude castellummuur die hier zichtbaar is gemaakt.

Na deze eerste kennismaking worden de bezoekers uitgenodigd om mee te gaan naar DOMunder 2. Ze krijgen een lamp mee en worden op dat moment zelf archeoloog. Vanaf dat moment mag niets meer worden aangeraakt. De mensen gaan op pad om zo hun eigen geschiedenis te ontdekken. Als oriëntatie kijken ze eerst nog een film waarin 2000 jaar geschiedenis voorbij komt. Alle bouwwerken die door de tijd heen zijn verschenen en verdwenen op het Domplein, komen voorbij. DOMunder heeft als doelstelling om ervoor zorgen dat bezoekers de waarde van de plek begrijpen en meer te weten komen over hun eigen geschiedenis.

Onderdeel van de Limes

Als je de Limes op een bijzondere manier wilt beleven, dan is DOMunder zeker een aanrader. Zo’n 5 meter onder het Domplein ligt het Romeinse castellum Traiectum. Resten van onder andere de stenen castellummuur en het hoofdgebouw van de commandant zijn te zien. Misschien nog wel spannender is dat de verschillende lagen van de eerdere houten forten zichtbaar zijn gemaakt, inclusief de brandlaag van de Bataafse opstand. Vergeet tenslotte niet boven de grond te kijken. In de straat is de volledige omvang van het fort weergegeven.